Znajomość narzędzi prawnych umożliwiających efektywne zarządzanie wierzytelnościami to podstawa zarówno dla instytucji finansowych, jak i ich klientów. Jednym z instrumentów, który przez lata odgrywał znaczącą rolę w procesie windykacji należności bankowych, był Bankowy Tytuł Egzekucyjny (BTE). Mimo że instytucja ta została zniesiona w 2015 roku przez Trybunał Konstytucyjny, jej mechanizmy i związane z nią procedury pozostają istotnym elementem historii prawa bankowego oraz windykacyjnego w Polsce. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie koncepcji BTE, procesu jego wystawiania oraz skutków prawnych, jakie za sobą niosło.
Bankowy Tytuł Egzekucyjny – definicja i geneza
Bankowy Tytuł Egzekucyjny to był specjalny, pozasądowy tytuł egzekucyjny, który stwierdzał istnienie wymagalnej wierzytelności banku wobec osoby, która bezpośrednio dokonała z nim czynności bankowej lub była dłużnikiem banku z tytułu zabezpieczenia wierzytelności. BTE umożliwiał bankom szybką windykację długów, gdyż miał taką samą moc jak prawomocny wyrok sądu. Aby bank mógł wystawić BTE, konieczne było złożenie przez dłużnika pisemnego oświadczenia o poddaniu się egzekucji. Następnie bank składał wniosek do sądu o nadanie klauzuli wykonalności, co czyniło BTE tytułem wykonawczym, uprawniającym do rozpoczęcia procedury egzekucyjnej przez komornika.
Procedura wystawiania i egzekucji BTE
Procedura wystawiania Bankowego Tytułu Egzekucyjnego obejmowała kilka kluczowych etapów. Na wstępie wymagane było złożenie przez dłużnika oświadczenia o poddaniu się egzekucji, określające maksymalną kwotę długu i termin, w którym bank mógł wystąpić o nadanie klauzuli wykonalności. BTE musiał zawierać m.in. dane banku i dłużnika, wysokość długu, podpisy osób uprawnionych oraz pieczęć banku. Po uzyskaniu klauzuli wykonalności przez sąd, bank mógł zwrócić się do komornika w celu rozpoczęcia egzekucji majątkowej dłużnika.
Możliwości obrony dłużnika
Dłużnik nie był jednak bezbronny wobec BTE. Miał możliwość zaskarżenia postanowienia sądu o nadaniu klauzuli wykonalności zażaleniem w terminie od doręczenia zawiadomienia o egzekucji. Istniała również opcja wystąpienia z powództwem przeciwegzekucyjnym, co wstrzymywało egzekucję do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez sąd. Takie działania pozwalały na zweryfikowanie zasadności roszczeń banku oraz ochronę przed nieuprawnioną egzekucją.
Podsumowanie
Bankowy Tytuł Egzekucyjny stanowił narzędzie, które z jednej strony ułatwiało bankom efektywną windykację należności, z drugiej zaś stwarzało ryzyko nadużyć i naruszenia praw dłużników. Jego zniesienie było odpowiedzią na potrzebę zapewnienia większej ochrony konsumentów i zrównoważenia interesów stron w procesie windykacyjnym. Zrozumienie funkcjonowania BTE, procedur z nim związanych oraz konsekwencji jego zniesienia jest istotne dla pełnego ujęcia ewolucji prawa bankowego oraz ochrony prawnej konsumentów w Polsce.
Marlena Sikora
Familybank.pl
Sprawdź także:
